Merdiven Altı Atölye
Oldukça kötü çalışma şartlarına sahip imalathanelere verilen isimdir. Gizli üretim yapma, sigortasız işçi çalıştırma, kaçak enerji kaynakları kullanma gibi yasal olmayan faaliyetler yürütüldüğü için saklıdırlar; merdiven altı adı bu özelliklerinden dolayı doğru bir benzetme ile dilimize yerleşmiştir. Bu yerler büyük firmaların fason üretim yaptığı imalathaneler olduğu gibi, küçük ölçekli markaların üretimini gerçekleştirdiği üretim atölyeleri de olabilmektedir.
İngilizce’deki “sweatshop” kelimesi, merdiven altı atölyelerin karşılığını vermektedir. Kelimeye baktığımızda “sweat” ter anlamına gelmekte, “shop” kelimesi ise atölye, imalathane anlamında kullanılmaktadır. Bu iki kelimenin birlikteliği “terhane” ya da “ter atölyesi” denilen kelimeleri oluşturmaktadır. Bu yerlerde çalışan işçilere verilen ücret işçilerin yaşamlarını sürdürmeleri ve geçinmeleri için gereken ücretin çok altındadır, ve işçilerin çalışma saatleri 20 saati bulabilmekte, kimi durumda çocuk, kaçak göçmen, hatta köle işçi dahi çalıştırılmaktadır.
Hızlı moda ürünlerinin imalatının bu yerlerde gerçekleştirildiğini görmekteyiz. Hızlı moda markalarının yaratmış olduğu sürekli değişim sonucunda binlerce adet giysi ve yüzlerce seçenek tüketicilere ulaştırılırken, üretilen bu moda ürünlerinin bedelini nefessiz kalana kadar çalışan işçiler sağlıklarıyla ve bedenleriyle ödemektedir. Adil çalışma şartlarından ve sosyal güvenceden oldukça uzak merdiven altı atölyelerde aynı zamanda korunaksız ve sağlıksız yapılara sahiptir. Bu yerlerde sıklıkla iş kazaları oluşurken yapısal sorunlardan kaynaklanan yangın, yıkım veya zehirlenme gibi işçilerin ölümüne sebep olabilecek facialar da gerçekleşmektedir.
Bkz. Adil Ticaret, Çocuk İşçiliği, Değer, Etik Moda, Feminizm, Hızlı Moda, İnsani Geçim Ücreti, Kazova Direnişi, Modanın Dekolonizasyonu, Pay Up, Rana Plaza Faciası, Sosyal Adalet, Şeffaflık.Kaynak: