Hızlı Moda

Hızlı moda, moda endüstrisinin ortaya çıkardığı hızlı ve seri üretimle tüketimi gerçekleştiren bir sistemdir. Düşük işgücü maliyetleriyle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde yürütülen üretim faaliyetleri sonucunda moda ürünleri tüketicilere oldukça düşük fiyatlara satılmış, kısa zaman dilimleri içinde hızlı ve seri bir biçimde değişerek üretilmiş ve böylelikle hem üretim hem de tüketimde artış ortaya çıkmıştır. Hızlı moda sisteminin temelinde, hammaddeleri, kaynakları, iş gücünü, soyut değerleri düşünmeyen bir anlayış yatmaktadır. 

Küreselleşmeyle birlikte, markaların üretim-tüketim döngüsü yerel olmaktan çıkmış, ürünlerin üretim merkezleri ve nasıl üretildiğine ilişkin bilgiler ulaşılamaz duruma gelmiştir. Uluslararası alanda başarıyı elde etmiş moda markalarının hammaddeyi tedarik etme, üretimi gerçekleştirme, depolama ve perakende süreçlerinde maliyeti oldukça düşük tutma konusunda elde ettikleri finansal güç, agresif satış stratejileriyle birleşmiş ve sonbahar/kış, ilkbahar/yaz olarak iki sezon olarak üretilen koleksiyonlar yerine, yılda altı sezondan başlayarak, ara sezonlar ve kapsül koleksiyonlarla birlikte çok fazla adet moda ürünü üretilmeye başlanmıştır. Bu hıza yetişmeye çalışan üreticilerin çalışma koşulları göz ardı edilmiş, ekolojik denge önemsenmemiş ve ekonomik anlamda büyüme, ne hammaddeyi üreten çiftçinin, ne de moda ürünlerini imal eden üreticinin yararına olmuştur. 

Hızlı modadan kazananlar, tüketicilere ulaşılabilir ve pahalı olmayan güncel kıyafetleri sattıklarını, dolayısıyla “demokratik moda” savunucusu olduklarını iddia ederken çevresel, sosyal ve kültürel sömürüyü sürdürerek var olan moda markalarıdır. 

Bkz. Moda, Üretim- Tüketim Döngüsü, Sürdürülebilir Moda, Yavaş Moda.

Kaynak:

  • Gwilt, A. (2020). A practical guide to sustainable fashion. Bloomsbury Publishing.

  • Gwilt, A., ve Rissanen, T. (Ed.). (2012). Shaping sustainable fashion: Changing the way we make and use clothes. Routledge.

  • Fletcher, K. (2010). Slow fashion: An invitation for systems change. Fashion Practice, 2(2), 259-265.

  • Fletcher, K. (2013). Sustainable fashion and textiles: Design journeys. Routledge.

  • Fletcher, K., ve Grose, L. (2012). Fashion & Sustainability: Design for change. Laurence King Publishing.