Kırkyama/ Kırkpare

Kırkpare ya da kırkyamalar, farklı renklerde ve desenlerdeki kumaşların bir araya getirilerek dikilmesi sonucunda ortaya çıkan çok parçalı kumaştır. Bir tür tasarruf ve artık malzemeleri elde tutarak değerlendirme anlayışının sonucu olarak üretilmesinin yanı sıra, sanatçı ve zanaatkârların da kullandığı tekstil üretim yöntemlerinden birisidir. Kırkyamaların en önemli özelliği, eldeki kumaşların farklı geometrik desenlerle ve renklerle bir araya getirilerek dikilmesi, böylelikle farklı desenlerden ve şekillerden oluşan çok parçalı görünümlerin ortaya çıkmasıdır. Kırkyamalar giysilerde, duvar ve yatak örtülerinde, seccadelerde ve bohçalarda kullanılmaktadır. Tekstilleri ve kumaş parçalarını yeniden kullanmanın ve üst dönüşümün akla gelen ilk yöntemlerinden biri olan kırkyamalar, tarihte ağırlıklı olarak kadınlar ve kadınların bir araya gelerek oluşturduğu çeşitli topluluklar tarafından üretilmiştir.
 
Bkz. Döngüsellik, Feminizm, Kendin Yap, Üst Dönüşüm, Yeniden Kullanım.

Kaynak:

  • Özpulat, F. (1998). Geleneksel kültürümüzde kırkpare. Tekstil ve Mühendis, 8(45-46), 37-41.

  • Prichard, S. (2012). Quilts 1700-2010: Hidden histories, untold stories. Victoria and Albert Museum.

  • Şahin, Y. (2000). Kumaşla resim sanatı, Art Decor (Ağustos), 138-145.