Beşikten Beşiğe

Beşikten beşiğe, Cradle to Cradle olarak adlandırılan, William McDonough ve Michael Braungart’ın başlattığı bir üretim-tüketim döngüsü felsefesidir. Cradle to Cradle kısaltılmış haliyle, C2C olarak da karşımıza çıkmaktadır. 

Ürünler, doğrusal sistemde üretim-tüketim-atık olarak var olmaktadır. Bu yönüyle üretilen tüm tasarımlar, üretildikten sonra kullanım aşamasına, kullanım aşamasından sonra ise ortadan kaldırılmaya ve bir daha kullanılmamaya yönelik bir sisteme sahiptir. Bu anlayış çerçevesinde ürünler kullanım sonrasında çöp, atık, artık ve fazlalık olarak görüldüğü için, ikinci bir yaşam döngüsüne sahip değildir. Beşikten mezara olarak adlandırılan bu sisteme karşı çıkan mimar William McDonough ve kimyager Michael Braungart, “beşikten beşiğe” kavramını geliştirmişlerdir.

McDonough ve Braungart, ürünlerin doğrusal değil döngüsel bir sisteme sahip olması gerektiğini savunmuşlardır. Üretilen tasarımların tek ömürlü olmaları yerine, kullanım sonrasında bile yeni bir tasarıma dönüşmesi gerektiğini düşünerek, beşikten beşiğe fikrini oluşturmuşlardır. Beşikten beşiğe kavramınagöre tasarımlar iki döngü içerisinde üretilmelidir. “Biyolojik döngü” içinde ürünler, kullanım sonrasında çevreye zarar vermeden doğaya kompost olarak karışabilmeli; “endüstriyel döngü” de ise doğada çözülemeyen ürünler geri dönüşüm ya da üst dönüşüm yoluyla yeni bir ürün ya da hammadde olarak tekrar sisteme kazandırılmalıdır.
     

Bkz. Atık, Artık, Biyobozunurluk, Döngüsellik, Geri Dönüşüm, Sıfır Atık, Üst Dönüşüm.

Kaynak:

• McDonough, W. ve Braungart, M. (2002). Cradle to cradle: Remaking the way we make things. North Point Press.

• McDonough, W. ve Braungart, M. (2013). The Upcycle: Beyond sustainability-Designing for abundance. North Point Press.